Cam thảo dây, còn được gọi là Dây cườm cườm, Dây chi chi, hoặc Tương tư đằng, là một loại cây có tác dụng giải nhiệt, giải độc và hỗ trợ trong việc chữa ho. Thuốc được chiết xuất từ lá của cây và có thể được sử dụng ngoài hoặc uống. Tuy nhiên, hạt của cây có tính độc.
Mô tả cây Cam thảo dây
Cam thảo dây là một loại cây leo, có cành gầy và thân chứa nhiều xơ. Lá của cây có hình dạng lông chim, có cuống dài khoảng 15-24cm. Lá chét của cây được sắp xếp thành 8-20 đôi, với cuống lá chét ngắn hơn so với cuống chung. Hoa của cây có màu hồng và mọc thành chùm nhỏ, nằm ở kẽ lá hoặc đầu cành. Quả của cây có hình dạng thon dài, dày khoảng 7-8mm, màu đỏ với một điểm đen lớn quanh rễ.
Phân bố, thu hái và chế biến
Cam thảo dây phổ biến ở khắp nơi, từng được trồng và thu hái như một loại cây thuốc. Rễ, thân và lá của cây có thể được thu hái vào mùa thu, khi cây ra hoa, và có thể được sử dụng tươi hoặc khô. Tuy nhiên, hạt của cây có tính độc, chỉ nên được sử dụng ngoài.
Thành phần hóa học
Rễ và lá của cây Cam thảo dây chứa một chất ngọt tương tự như glyxyrizin, có một lượng rất nhỏ trong cây. Hạt của cây chứa một chất protid độc gọi là abrin, cùng với các thành phần khác như abralin, men tiêu hóa chất béo lipase và men urease. Vỏ bên ngoài của hạt có màu đỏ.
Tác dụng dược lý
Chất abrin trong cây Cam thảo dây là một protid độc, thuộc nhóm phytoxin. Tuy nhiên, so với chất rixin (protid có trong hạt thầu dầu), chất abrin ít độc hơn. Tác dụng của chất abrin gây phản ứng trong cơ thể, tương tự như chất rixin. Chất abrin cũng gây tác dụng formon, tạo ra một chất anatoxin, tác dụng này cũng gây ra chất kháng thể trong cơ thể.
Công dụng và liều dùng
Rễ, thân và lá của cây Cam thảo dây được sử dụng trong nhiều đơn thuốc của nhân dân ở nhiều nước trên thế giới, để chữa ho, giải cảm và thay thế cam thảo bắc trong một số trường hợp. Hạt của cây thường được sử dụng ngoài để làm thuốc sát trùng và giã hạt để đắp lên những chỗ đau.
Tuy nhiên, do tính độc của hạt, việc sử dụng cây Cam thảo dây cần được thận trọng. Người ta từng sử dụng hạt để chữa đau mắt, nhưng phản ứng ban đầu có thể gây chú ý. Việc sử dụng cây này cần được giám sát và chỉ dùng trong thời gian ngắn.
Tuy thuốc có công dụng, nhưng do tính độc và tác dụng phụ nên việc sử dụng cây Cam thảo dây cần được thận trọng. Nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng thuốc này.
Xem thêm các vị thuốc khác:
