Trên thế giới, bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Trong số các bệnh lý tim mạch, bệnh lý hở van tim là phổ biến và gây nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể gây tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Hệ thống van tim gồm van 2 lá, van 3 lá, van động mạch chủ, và van động mạch phổi. Chúng có vai trò điều hướng dòng máu trong tim theo nguyên tắc một chiều. Khi máu chảy từ buồng tâm nhĩ xuống buồng tâm thất, van 2 lá và van 3 lá mở ra, trong khi đó van động mạch phổi và van động mạch chủ đóng lại. Khi máu được bơm từ buồng tâm thất lên phổi và hệ thống tuần hoàn, hai van động mạch phổi và van động mạch chủ mở ra, còn van 2 lá và van 3 lá đóng lại để ngăn máu trào ngược vào buồng tâm nhĩ.
Bệnh lý van tim xảy ra khi một hoặc nhiều van tim không hoạt động đúng chức năng, không thể đóng - mở đúng cách, gây ảnh hưởng đến khả năng điều hướng máu theo một chiều. Có hai dạng tình trạng bất thường ở van tim là hở van tim và hẹp van tim.
Hở van tim là gì?
Hở van tim là tình trạng mà các van tim không đóng kín, làm cho máu trào ngược trở lại buồng tim mỗi khi tim co bóp. Điều này đòi hỏi tim phải làm việc nhiều hơn để bù đắp khối lượng máu bị thiếu do trào ngược. Bệnh hở van tim được chia thành 4 loại, tương ứng với 4 van tim:
- Hở van 2 lá: máu trào ngược từ tâm thất trái về tâm nhĩ trái.
- Hở van 3 lá: máu trào ngược từ tâm thất phải về tâm nhĩ phải.
- Hở van động mạch chủ: máu trào ngược từ động mạch chủ về tâm thất trái.
- Hở van động mạch phổi: máu trào ngược từ động mạch phổi về tâm thất phải.
Mỗi dạng hở van tim có 4 mức độ, từ hở van 1/4 đến hở van 4/4. Mức độ hở 4/4 là nặng nhất, có nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe của người bệnh.
Ảnh: Van ba lá và van động mạch phổi thường có tình trạng hở van nhẹ do sinh lý.
Nguyên nhân gây hở van tim
Có hai nhóm nguyên nhân gây hở van tim: nguyên nhân bẩm sinh và nguyên nhân do bệnh lý khác. Nguyên nhân bẩm sinh thường xảy ra do bất thường cấu trúc van động mạch chủ và van hai lá. Nguyên nhân bệnh lý bao gồm hậu thấp, thoái hóa, nhồi máu cơ tim, và viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn.
Triệu chứng của bệnh hở van tim
Triệu chứng của hở van tim phụ thuộc vào mức độ hở của van tim. Với hở van mức độ 1/4, người bệnh hiếm khi có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, với hở van 2/4, người bệnh có thể gặp khó thở khi nằm hay hoạt động mạnh, mệt mỏi kéo dài, tim đập nhanh, ho khan, không nằm thấp đầu được, choáng ngất, và phù mắt cá chân hoặc bàn chân.
Đau ngực và khó thở là những triệu chứng điển hình của hở van tim.
Nguy hiểm của hở van tim
Hở van tim và các bệnh lý tim mạch khác gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh. các biến chứng thường gặp bao gồm suy tim, rối loạn nhịp tim, viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn, và đột quỵ.
Phương pháp chẩn đoán
Để chẩn đoán hở van tim, cần thăm khám lâm sàng và chỉ định các xét nghiệm cận lâm sàng phù hợp. Triệu chứng lâm sàng có thể bao gồm khó thở, tức ngực, choáng ngất, ho khan, và đau ngực. Kiểm tra bằng ống nghe tim có thể nghe thấy tiếng thổi do máu phụt ngược trong tim. Các phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng bao gồm điện tâm đồ, chụp X-quang ngực, siêu âm Doppler tim, và thông tim và chụp mạch.
Phương pháp điều trị
Phương pháp điều trị hở van tim tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và diễn tiến của bệnh. Đối với hở van 1/4 và triệu chứng nhẹ, không cần can thiệp điều trị. Đối với hở van 2/4, có thể sử dụng thuốc để giảm triệu chứng. Đối với hở van từ 2/4 trở lên, cần phải theo dõi và điều trị tích cực. Trường hợp hở van nặng, có thể cần phẫu thuật hoặc can thiệp tim.
Phẫu thuật thay van tim là phương pháp điều trị cho hở van tim nặng.
Tham khảo: Chữa bệnh hở van tim bằng thuốc nam
Tiên lượng sống và phòng ngừa
Tiên lượng sống của người bệnh phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ hở van, loại van bị hở, thời điểm phát hiện bệnh, tình trạng bệnh nền, và phương pháp điều trị. Phòng bệnh là quan trọng hơn việc điều trị. Các biện pháp phòng ngừa bao gồm duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng giữa nghỉ ngơi và làm việc, tăng cường vận động, duy trì cân nặng ổn định, và hạn chế sử dụng thuốc lá và các chất kích thích.
Hở van tim có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, do đó việc phát hiện và điều trị kịp thời rất quan trọng. Hãy đặt sự chăm sóc sức khỏe của bạn lên hàng đầu và tuân thủ chỉ định của bác sĩ.
Tài liệu tham khảo khác:
- Những thực phẩm tốt cho người bệnh tim mạch vành
- Hướng dẫn cách giảm nguy cơ đau tim bằng việc bổ sung Vitamin D
- Huyết áp thấp có nguy hiểm không ?
- Hỗ trợ hòng chống đột quỵ bằng tam thất bắc
