Hình ảnh dây đau xương (khoan cân đằng) là vị thuốc Nam quý được sử dụng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh
Dây đau xương (khoan cân đằng) là một loại vị thuốc Nam quen thuộc có công dụng tiêu viêm, thư cân hoạt lạc, khu phong, trừ thấp. Dược liệu này thường được dân gian sử dụng để chữa chứng đau mỏi gân xương, tê bì chân tay do bệnh phong thấp.
Mô tả dược liệu
1. Đặc điểm và hình ảnh cây dây đau xương
Dây đau xương là loài thực vật thân leo, có cành rũ xuống, chiều dài từ 7 - 8m. Cành non của cây thường được phủ lông mịn nhưng khi già thì nhẵn. Phiến lá có hình tim, mặt dưới có lông nên màu nhạt hơn so với mặt trên. Lá có 5 gân nhỏ tỏa ra như hình chân vịt, lá rộng 8 - 10cm, dài 10 - 20cm.
Hoa có thể mọc đơn độc hoặc mọc thành chùm, thường có màu trắng nhạt. Quả hình bán cầu, khi chín có màu đỏ và bên trong chứa dịch nhầy.
Dành cho độc giả ở TP HCM: 8 phòng khám cơ xương khớp tốt nhất TP.HCM
2. Bộ phận dùng
Toàn cây.
3. Phân bố
Dây đau xương mọc hoang nhiều tại các địa phương ở nước ta, nhiều nhất ở tỉnh miền núi phía Bắc như Hà Giang, Lào Cai, Sơn La, Bắc Cạn,… Ngoài ra, loài thực vật này cũng mọc hoang ở một số tỉnh của Trung Quốc.
4. Thu hái - sơ chế
Thu hái quanh năm, có thể rửa sạch dùng tươi hoặc phơi khô để dùng dần.
5. Bảo quản
Bảo quản ở nơi thoáng mát.
6. Thành phần hóa học
Cây dây đau xương chứa nhiều thành phần hóa học, bao gồm alkaloid, glycoside phenolic, tinosinesid A và B, dinorditerpen glucosid,…
Vị thuốc dây đau xương
Dây đau xương có vị đắng và tính mát. Theo Đông Y, vị thuốc này quy vào kinh Can. Công dụng chính của dây đau xương là thư cân hoạt lạc, trừ thấp, và khu phong. Ngoài ra, dây đau xương còn có tác dụng ức chế hoạt tính gây co thắt cơ trơn của acetylcholine và histamine trong thực nghiệm với ruột thỏ cô lập. Nghiên cứu dược lý hiện đại cũng chứng minh rằng vị thuốc này có tác dụng ức chế thần kinh trung ương, tác động đến huyết áp, lợi tiểu và an thần đối với động vật thí nghiệm.
Cách dùng và liều lượng
Dược liệu thường được dùng ở dạng sắc hoặc sử dụng ở dạng xoa bóp ngoài da. Liều dùng thông thường là từ 10 - 12g/ngày.
Một số bài thuốc chữa bệnh từ vị thuốc dây đau xương
Bài thuốc trị chứng đau lưng mỏi gối do thận hư yếu
- Chuẩn bị: Củ mài, thỏ ty tử, dây đau xương, rễ cỏ xước mỗi vị 12g, đỗ trọng, cốt toái bổ và tỳ giải mỗi vị 16g.
- Thực hiện: Đem ngâm rượu hoặc sắc uống.
Bài thuốc trị rắn cắn
- Chuẩn bị: Lá tía tô 20g, lá dây đau xương 20g, rau sam 50g và lá thài lài 30g.
- Thực hiện: Dùng nguyên liệu tươi đem giã nát, vắt lấy nước uống, sau đó dùng bã đắp lên vết rắn cắn.
Bài thuốc trị chứng bong gân và sai khớp
- Chuẩn bị: Lá tầm gửi cây khế, hạt máu chó, lá dây đau xương, hồi hương, lá bưởi bung, hạt trấp, quế chi, đinh hương, củ nghệ, vỏ núc nác, huyết giáp, lá mua, vỏ sòi, lá kim cang, lá náng, gừng sống, lá canh châu, lá thầu dầu tía, mủ xương rồng bà, các vị bằng lượng nhau.
- Thực hiện: Đem giã nhỏ, sao nóng và chườm lên vùng khớp cần điều trị.
Bài thuốc trị chứng thấp khớp
- Bài thuốc 1: Hoàng nàn chế, dây đau xương, thổ phục linh, hoàng lực, ngưu tất, kê huyết đằng, rễ bưởi bung, độc lực, tầm xuân, lá lốt và huyết giác. Đem chế thành cao.
- Bài thuốc 2: Dùng củ kim cang và dây đau xương bằng lượng nhau. Đem sắc thành cao, mỗi ngày dùng 6g.
Bài thuốc trị đau nhức xương khớp
- Bài thuốc 1: Thái nhỏ thân cây dây đau xương, sau đó đem sao vàng và ngâm rượu theo tỷ lệ 1:5. Mỗi lần dùng 1 ly nhỏ, sử dụng 3 lần/ngày. Với những người không uống được rượu, có thể dùng dược liệu sắc uống trong vòng 15 - 20 ngày.
- Bài thuốc 2: Lấy dây đau xương rửa sạch, giã nát và trộn với ít nước đắp lên vùng đau nhức.
Bài thuốc trị sưng đỏ mu bàn chân và đầu gối sưng đau
- Chuẩn bị: Cam thảo dây, dây đau xương, rễ cỏ xước, cốt khí củ, lá lốt và rễ cây tầm sọong mỗi vị 20g.
- Thực hiện: Dùng các vị sắc lấy nước uống liên tục trong 7 - 21 ngày.
Bài thuốc trị đau nhức cơ thể và xương khớp do bệnh phong thấp
- Chuẩn bị: Rễ tầm xọng, cam thảo nam, cốt khí củ, đơn gối hạc, lá lốt, dây đau xương và rễ cỏ xước mỗi vị 20g.
- Thực hiện: Đem các vị sắc lấy nước uống, sử dụng đều đặn ngày 1 tháng cho đến khi triệu chứng thuyên giảm.
Bài thuốc trị chứng chân tay tê mỏi, đau nhức ở người cao tuổi
- Chuẩn bị: Cây xấu hổ, kim ngân hoa, hy thiêm, cỏ xước, ké đầu ngựa, cà gai leo, cây dây đau xương, thổ phục linh và thiên kiên kiện, các vị bằng lượng nhau.
- Thực hiện: Đem sắc với nước theo tỷ lệ 1:1 sau đó đun nhỏ lửa và chế thành rượu thuốc. Dùng uống hằng ngày để cải thiện triệu chứng đau nhức và tăng cường khả năng vận động.
Dành cho bạn tìm hiểu thêm: Điều trị đau xương khớp tại Nghệ An
Nhớ lưu ý rằng các bài thuốc từ vị thuốc dây đau xương có độ an toàn cao và có thể sử dụng trong điều trị dài hạn. Tuy nhiên, nên kết hợp với chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng và luyện tập hợp lý để tác động toàn diện đến tiến triển của bệnh.
Bài viết được cửa hàng tam thất bắc tổng hợp, nghiên cứu, soạn thảo. Chúc quý khách sức khỏe an khang!
